Tìm hiểu về hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (HCRKT – Irritable Bowel Syndrome (IBS)) là một rối loạn chức năng ống tiêu hóa, đặc trưng bởi đau bụng và rối loạn nhu động ruột, không kèm theo bất kỳ một bất thường nào về giải phẫu, tổn thương viêm, nhiễm trùng hoặc khối u ở đại tràng.

Tần suất mắc HCRKT trên toàn thế giới khoảng 11.2% ⁽¹⁾. Hội chứng này gặp nhiều ở nữ hơn nam, và thường gặp ở người trẻ hơn là người trên 50 tuổi ⁽¹⁾.

Các triệu chứng đau bụng và rối loạn đi tiêu do hội chứng ruột kích thích

Rối loạn nhu động ruột:

Táo bón, tiêu chảy

Sôi bụng, bụng trướng hơi

Chán ăn: nhưng ít khi sụt cân

Đau bụng:

Với vị trí và đặc điểm đa dạng, không đặc hiệu

Ít khi đau về đêm khiến bệnh nhân phải tỉnh giấc

Các phương pháp điều trị hội chứng ruột kích thích

Có chế độ ăn và chế độ sinh hoạt hợp lý

Uống thuốc điều trị triệu chứng

Kết hợp điều trị Tâm lý liệu pháp.

1. Lưu ý khi ăn:

Ăn chậm, nhai kỹ
Tránh thức ăn khó tiêu dễ sinh hơi: khoai, sắn, bánh ngọt nhiều bơ, hoa quả nhiều đường, đồ uống có gas. Tránh các thức ăn để lâu và hạn chế các chất kích thích: café, thuốc lá, gia vị cay, chua, rượu, bia…
Thức ăn nhiều chất xơ không hòa tan, được tìm thấy trong vỏ của một số loại trái cây và rau quả (cám gạo, cám lúa mì, cám bắp, hoa quả, rau củ, đậu khô, hạt quả) có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của HCRKT do vậy không nên ăn. Nên ăn các thức ăn chứa nhiều chất xơ hòa tan (chất nhầy) như rau mồng tơi, rau đay, đậu bắp, mướp hương, rau khoai lang, cà tím…
Trường hợp táo bón thường xuyên nên uống nhiều nước, ăn nhiều rau quả và thức ăn có chứa chất xơ.
Trường hợp tiêu chảy tránh thức ăn nhiều mỡ, thức ăn chiên rán… tránh thức ăn nhiều xơ.

2. Lưu ý về chế độ luyện tập:

Chế độ luyện tập rất cần thiết và phải kiên trì
Nên luyện tập thói quen đại tiện 1 lần/ngày, xoa bụng buổi sáng khi ngủ dậy để gây cảm giác muốn đại tiện
Thay đổi môi trường tạo không khí thoải mái, dễ chịu như đi tắm biển, tắm suối nước nóng nơi có không khí dễ chịu.
Luyện tập thư giãn, khí công, tập thể dục, đi bộ thường xuyên. Ngoài ra nên luyện tập Yoga (các động tác Yoga cho vùng bụng dưới có thể có hiệu quả cho HCRKT)
Về châm cứu: chưa rõ ràng, còn đang được nghiên cứu

3. Tâm lí liệu pháp:

Cần tạo sự tin cậy trong mối quan hệ giữa bệnh nhân và thầy thuốc. Thầy thuốc cần kiên nhẫn lắng nghe bệnh nhân, giải thích cho bệnh nhân hiểu tiên lượng khả quan của bệnh để bệnh nhân yên tâm, bớt lo lắng về bệnh tật.
Những bệnh nhân có stress nên gặp chuyên gia tâm lý, luyện tập thể dục, giải trí… Giảm stress có thể giúp giảm tần số và mức độ nghiêm trọng các triệu chứng bệnh HCRKT. Các liệu pháp: nhận thức hành vi trị liệu, thôi miên, thư giãn đã cho thấy có lợi ích.

Tìm hiểu thêm về cách sống chung với Hội chứng ruột kích thích tại đây.

Tài liệu tham khảo: Bowel Disorders-Gastroenterology 2016;150:1393–1407