Khó tiêu chức năng: những điều người bệnh thường thắc mắc (Phần 1)

Trong quá trình làm việc, chúng tôi gặp khá nhiều các thắc mắc thường được người bệnh và người thân đưa ra. Một số câu hỏi thường gặp và khá lý thú và chúng tôi nghĩ rằng sẽ cung cấp được nhiều thông tin khi giải đáp chung trên diễn đàn này.

Tôi bị đau bụng nhưng không hề có biểu hiện đầy bụng khó tiêu nhưng lại được bác sĩ kết luận là “khó tiêu”, vậy liệu chẩn đoán này có chính xác không?

Trả lời: “Khó tiêu” trong y khoa được dùng để chỉ các biểu hiện tiêu hóa xảy ra do các rối loạn ở vùng dạ dày và tá tràng (tức là đoạn đầu của ruột non tiếp giáp với dạ dày). Bên cạnh biểu hiện ăn nhanh no và đầy bụng sau khi ăn, các rối loạn của phần ống tiêu hóa này còn có thể biểu hiện bằng triệu chứng đau hoặc nóng vùng bụng trên rốn. Do đó, chẩn đoán “khó tiêu” trong y khoa khác với khó tiêu dùng trong đời sống thường ngày.

Nên hiểu từ “chức năng” trong khó tiêu chức năng trong chẩn đoán của tôi như thế nào?

Trả lời: Từ chức năng (dịch từ tiếng Anh là “functional”) trong chẩn đoán khó tiêu chức năng nhằm đề cập đến những trường hợp bệnh nhân có triệu chứng gợi ý bệnh của dạ dày – tá tràng. Tuy nhiên khi thăm dò bằng các phương pháp xét nghiệm, kể cả nội soi, cũng không ghi nhận được các bất thường như loét hoặc u bướu có thể giải thích các biểu hiện lâm sàng. 

Thuật ngữ khó tiêu chức năng có tính lịch sử vì gần đây, với sự phát triển của khoa học hiện đại, người ta phát hiện ra rằng khó tiêu chức năng có liên quan với hiện tượng viêm vi thể ở tá tràng (tức là hiện tượng viêm chỉ có thể phát hiện khi quan sát mẫu mô lấy từ tá tràng dưới kính hiển vi, nhưng khi quan sát trên hình ảnh nội soi thì hình ảnh tá tràng hoàn toàn bình thường).

Lo âu và trầm cảm có gây khó tiêu chức năng hay không?

Trả lời: Lo âu, trầm cảm và khó tiêu chức năng có mối quan hệ hai chiều: những bệnh nhân lo âu, trầm cảm thường có tỉ lệ mắc khó tiêu chức năng cao hơn, ngoài ra các bệnh lý tiêu hóa khác như bệnh trào ngược dạ dày thực quản và hội chứng ruột kích thích cũng gặp nhiều hơn. 

Ngược lại, khó tiêu chức năng cũng gây ra lo âu và trầm cảm, đặc biệt là đối với những trường hợp tình trạng bệnh kéo dài gây ảnh hưởng chất lượng cuộc sống, sinh hoạt và tình trạng lo lắng về nguy cơ ung thư dạ dày bị bỏ sót hoặc bệnh có xu hướng diễn tiến thành ung thư khi diễn tiến dài ngày. Một số thông tin trên các kênh trực tuyến không chính xác có thể làm cho người bệnh hoang mang nhiều hơn.

Tôi khuyên các bạn nên trao đổi thẳng thắn với bác sĩ điều trị để được tư vấn rõ ràng và chính xác. Đừng ngại đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn về tình trạng bệnh cũng như quá trình điều trị. Chúng tôi luôn sẵn sàng cùng đồng hành và hỗ trợ.

Xem thêm:

• Lợi ích của phối hợp thuốc trong điều trị trào ngược họng thanh quản
• Khi nào cần thăm khám bác sĩ vì đầy bụng khó tiêu?
• Những câu hỏi thường gặp về đầy bụng khó tiêu? (Phần 1)

Tài liệu tham khảo

1.Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị khó tiêu chức năng. Hội Khoa học Tiêu hóa Việt Nam 2022.
2.Stanghellini V, Chan FK, Hasler WL et al. Gastroenterology. 2016 May;150(6):1380-92.
3.Black CJ, Paine PA, Agrawal A et al.. British Society of Gastroenterology guidelines on the management of functional dyspepsia. Gut. 2022 Sep;71(9):1697-1723.