Dấu hiệu nhận biết trẻ bị sốt
Thân nhiệt là gì?
Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thể.
Bình thường thân nhiệt dao động trong khoảng 36,3 – 37,1 ºC. Nhiệt độ cơ thể bình thường được xác định là 37 ºC dựa vào đo nhiệt độ của trẻ em bằng nhiệt kế thuỷ ngân hoặc nhiệt kế điện tử.
Nhiệt độ lấy hậu môn biểu hiện thân nhiệt đúng nhất, nhiệt độ ở miệng thường thấp hơn nhiệt độ trực tràng (lấy ở hậu môn) khoảng 0,2 – 0,5 ºC. Nhiệt độ ở nách thấp hơn ở trực tràng 0,5 – 1 ºC.
Sốt là gì?
Sốt là tình trạng gia tăng thân nhiệt (nhiệt độ cơ thể tăng cao hơn bình thường) do rối loạn trung tâm điều nhiệt dưới tác động của các yếu tố có hại, thường là nhiễm khuẩn.
Sốt là một triệu chứng, không phải là bệnh. Sốt là phản ứng bình thường của cơ thể trước một nhiễm khuẩn (vi-rút, vi khuẩn). Sốt giúp chống lại sự nhiễm trùng bằng cách khởi động hệ miễn dịch của cơ thể.
Các yếu tố gây sốt
• Vi khuẩn Gram (+) và ngoại độc tố, vi khuẩn Gram (-) và nội độc tố, vi khuẩn lao với màng tế bào giàu lipid (LAM: lipoarabinomannan) có thể kích hoạt bạch cầu đơn nhân sản xuất IL1, TNF, IL6 gây sốt kéo dài
• Siêu vi (vi-rút)
• Vi nấm
• Phức hợp kháng nguyên kháng thể
• Kháng nguyên gây quá mẫn chậm, kích thích các tế bào lympho phóng thích một yếu tố hoà tan không gây sốt, chất này kích thích đại thực bào sản xuất ra chất gây sốt nội sinh.
• Chất từ ổ viêm và ổ hoại tử
• Thuốc
• Tế bào bướu có thể sản xuất ra chất gây sốt
Các yếu tố gây sốt, còn gọi là chất gây sốt ngoại sinh tác động lên tế bào thực bào có nguồn gốc tuỷ xương làm sản xuất ra chất gây sốt nội sinh (bạch cầu trung tính trong máu và chất tiết, bạch cầu đơn nhân, đại thực bào ở phổi, gan). Chất gây sốt nội sinh tác động lên trung tâm điều nhiệt, làm thay đổi điểm điều nhiệt gây ra sốt.
Sốt có lợi hay có hại?
Theo sinh lý học cơ thể người, sốt là một hiện tượng có lợi cho cơ thể:
• Khi có sốt, hệ đề kháng của cơ thể tăng: tăng hoạt động của hệ miễn dịch, tăng thực bào, tăng tổng hợp kháng thể…
• Khi sốt, có sự giảm lượng sắt trong huyết thanh do có sự tăng thu sắt bởi hệ thống tế bào đơn nhân thực bào giảm hấp thu sắt từ ruột khiến vi khuẩn không sinh sản được.
• Khi biết được tác nhân gây bệnh, sốt giúp ta theo dõi hiệu quả của việc điều trị.
Tuy nhiên sốt cũng làm cho trẻ khó chịu nên chúng ta cần phải theo dõi và xử trí sớm cho trẻ.
Khi nào xác định trẻ bị sốt và nguyên nhân gây sốt?
Nhiệt độ đo được tại các vùng khác nhau của cơ thể để xác định bệnh nhân bị sốt
• Nhiệt độ đo ở hậu môn ≥ 38 ºC
• Nhiệt độ đo ở miệng ≥ 37,8 ºC
• Nhiệt độ đo ở nách ≥ 37,5 ºC
• Nhiệt độ đo ở trán ≥ 37,5 ºC