Lưu ý trước khi tiêm vắc xin cúm mà bạn cần biết?

Vắc xin tiêm phòng cúm được xem là “lá chắn” cần thiết đối với tất cả mọi người, đặc biệt là: trẻ em, phụ nữ mang thai và người cao tuổi, và người có bệnh mạn tính. Vì thế, việc tiêm vắc xin phòng cúm vô cùng quan trọng và được chuyên gia y tế khuyến cáo nên tuân thủ đầy đủ.

1. Vắc xin cúm là gì?

Vắc xin cúm là một loại chế phẩm từ kháng nguyên của vi rút cúm mùa. Sau khi được tiêm vào cơ thể, các kháng nguyên này sẽ tương tác với hệ miễn dịch để kích thích các tế bào trong máu sản sinh ra kháng thể, giúp cơ thể nhận diện được vi rút lạ mặt này.

Trong trường hợp vi rút cúm thông qua đường hô hấp xâm nhập vào cơ thể, nhờ việc tiếp xúc và tương tác với các kháng nguyên trong vắc xin trước đó, hệ miễn dịch sẽ nhanh chóng huy động các tế bào trong máu tấn công vi rút cúm, giảm thiểu tác động có hại của vi rút cúm đến sức khỏe của người nhiễm, tiêu diệt những mầm mống gây bệnh cho cơ thể.

Đặc biệt đối với những người như người lớn tuổi, trẻ nhỏ và những người có nguy cơ cao bị các biến chứng cúm nghiêm trọng; các loại vắc xin phòng cúm A và cúm B,… được tiêm sẽ tạo ra lá chắn cho cơ thể, bất kể vắc xin cúm nước ngoài hay vắc xin Việt Nam.

2. Trước khi tiêm vắc xin cúm cần chuẩn bị gì?

Cũng như khi tiêm các loại vắc xin khác, trước khi tiêm vắc xin phòng cúm chúng ta cần chuẩn bị:

Thông tin về sức khỏe cá nhân: Cần thông báo cho bác sĩ các vấn đề sức khỏe của mình bao gồm các bệnh đã mắc, các loại thuốc – liệu pháp điều trị đang dùng (nếu có), loại vắc xin đã tiêm gần đây (trong vòng 4 tuần) và phản ứng của cơ thể ở những lần tiêm chủng trước.

Giấy tờ cá nhân: Giấy tờ cá nhân nên chuẩn bị khi đi tiêm chủng gồm có: Chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân hoặc thẻ bảo hiểm y tế, sổ khám bệnh, phiếu tiêm vắc xin, đơn thuốc,…

***Tiêm vắc xin phòng cúm*** *hàng năm mang lại những lợi ích to lớn (Ảnh minh họa).*

3. Tầm quan trọng của tiêm phòng vắc xin cúm

Hệ miễn dịch là “chìa khoá” bảo vệ sức khỏe cho con người. Tiêm vắc xin phòng cúm mùa hàng năm mang lại những lợi ích to lớn, giúp trẻ em và người lớn giảm tối đa tỷ lệ mắc bệnh, nguy cơ biến chứng nặng, nhập viện và tử vong do cúm. Vắc xin phòng cúm bảo vệ cơ thể bằng cách kích thích cơ thể tạo ra kháng thể đặc hiệu chống lại vi rút cúm, các kháng thể này sẽ có sau khi chích ngừa khoảng 2-3 tuần.

Trong quá khứ, vi rút cúm mùa từng là loại vi rút gây nên đại dịch khủng khiếp với tốc độ lây lan chóng mặt và là thủ phạm gieo rắc tử vong cho hàng triệu người trên thế giới. Bệnh cúm sẽ không thể mất đi mà chỉ trở thành bệnh theo mùa. Mỗi năm, khi giao mùa, các loại vi rút này sẽ phát triển, lây lan và thâm nhập qua đường hô hấp, tấn công vào cơ thể khiến bệnh nhân mắc cúm và có thể diễn tiến đến các biến chứng nguy hiểm.

Tại Việt Nam, số ca mắc cúm thường gia tăng mạnh nhất vào các thời điểm giao mùa. Các biến chứng nghiêm trọng khi mắc cúm bao gồm viêm phổi, viêm phế quản ở trẻ nhỏ, viêm tai giữa, viêm não, màng não… và thậm chí là tử vong.

4. Một số phản ứng phụ sau khi tiêm phòng vắc xin cúm

Đối với nhiều người khi mới tiêm vắc xin phòng cúm có thể gặp một số tác dụng phụ như: Sưng nhẹ, đỏ, đau tại vị trí tiêm, sốt nhẹ, phát ban nhẹ, đau đầu hoặc đau người.

Có một số tác dụng phụ nghiêm trọng khác có thể xảy ra sau vài phút hoặc vài giờ tiêm nhưng rất hiếm gặp như các phản ứng dị ứng nghiêm trọng cần được xử trí ngay như: sốt cao, nổi mề đay, sưng mặt, khó thở, tim đập nhanh … .

5. Phương pháp giảm sốt, đau sau khi tiêm vắc xin cúm

5.1. Phương pháp giảm sốt:

Sốt là một trong những phản ứng có thể gặp sau khi tiêm vắc xin phòng cúm. Tuy nhiên sốt sau khi tiêm vắc xin thường là sốt nhẹ và không phải dùng thuốc hạ sốt. Nếu sốt cao trên 38,5 độ thì có thể dùng thuốc hạ sốt.

*Nếu sốt cao trên 38,5 độ thì có thể dùng thuốc hạ sốt (Ảnh minh họa).*

Nếu có nghi ngờ dấu hiệu bệnh lý hoặc các triệu chứng bất thường khác, bạn nên đi khám để loại trừ.

5.2. Phương pháp giảm đau sau khi tiêm vắc xin

Chườm ấm hoặc chườm lạnh ở nhà: Sau khi tiêm vắc xin, người tiêm nên chườm lạnh khoảng 20 phút để giảm sưng tấy ở cánh tay. Lưu ý không nên dùng đá lạnh để chườm trực tiếp vì dễ khiến mạch máu tại chỗ được chườm co lại, gây cản trở sự truyền nhiệt từ cơ thể ra ngoài. Có thể chườm lạnh khoảng vài ngày để giảm sưng đau rồi chuyển sang chườm ấm. Chườm ấm sẽ giúp giảm viêm và giảm đau ở tay hiệu quả nhờ vào tác dụng thư giãn các nhóm cơ và tăng lưu thông máu đến tay.

Theo dõi tình hình sức khỏe sau khi tiêm vắc xin: Trong 7 ngày đầu tiên, người tiêm nên tự theo dõi dấu hiệu sức khỏe của mình. Nếu tình trạng sau khi chích ngừa như bị đau bắp tay và sưng tấy không thuyên giảm thì nên đến cơ sở y tế để bác sĩ kiểm tra tình trạng sức khỏe của bạn.

Thực hiện một số bài tập tay nhẹ nhàng: Vận động cánh tay một cách nhẹ nhàng sẽ giúp bạn giảm căng cứng cơ, giảm viêm cục bộ và giảm đau nhanh chóng.

Sử dụng các loại thuốc giảm đau: Thông thường bạn không cần uống thuốc nếu các cơn đau bắp tay không quá nặng để tránh làm hiệu quả của vắc xin. Tuy nhiên, nếu cơn đau ở bắp tay nghiêm trọng thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có thể uống thuốc giảm đau. Một số loại được khuyến cáo sử dụng là acetaminophen/paracetamol, thuốc giảm đau non-steroid (NSAID).

Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng: Sau khi tiêm vắc xin phòng cúm, việc ăn uống đủ chất sẽ giúp cơ thể bạn khỏe mạnh, sức đề kháng được tăng cường và sớm vượt qua tác dụng phụ của vắc xin.

6. Các loại vắc xin cúm tại Việt Nam hiện nay

Hiện nay,tại Việt Nam đã có vắc xin cúm tứ giá được cập nhật chủng mới theo khuyến cáo của WHO, giúp bảo vệ trước 4 chủng vi rút cúm gồm 2 chủng cúm A (A/H3N2, A/H1N1) và 2 chủng cúm B (B/Yamagata và B/Victoria). Vaccine cúm tứ giádùng được cho trẻ từ 6 tháng tuổi, gồm vắc xin phân mảnh và vắc xin tiểu đơn vị. Hai loại vắc xin này khác biệt về công nghệ vắc xin. Trong đó, vắc xin phân mảnh có chứa các mảnh vi rút sau phân cắt, còn vắc xin tiểu đơn vị chỉ chứa kháng nguyên bề mặt vi rút với tính sinh miễn dịch tốt và ít gây phản ứng phụ sau tiêm như sốt, đau tại nơi tiêm, …

THẾ HÀO

Tài liệu tham khảo: