Đau bụng tái đi tái lại mà đỡ đau khi vệ sinh là bệnh gì?

Tôi đã khám cho rất nhiều bệnh nhân có những triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, đi ngoài bất thường. Đây là những dấu hiệu điển hình của rối loạn chức năng ruột, nhóm bệnh lý tiêu hóa mạn tính rất phổ biến.

Rối loạn chức năng ruột được chia thành nhiều dạng khác nhau như hội chứng ruột kích thích, táo bón chức năng, tiêu chảy chức năng…. Trong đó, hội chứng ruột kích thích là dạng rất thường gặp.

1. Nguyên nhân nào gây những triệu chứng trên?

Đau bụng lặp đi lặp lại, kèm theo cảm giác giảm đau sau khi đi vệ sinh là triệu chứng điển hình của hội chứng ruột kích thích. Dù gây những cảm giác rất khó chịu, nhưng hội chứng ruột kích thích không gây tổn thương cấu trúc ruột và các xét nghiệm sinh hóa vẫn bình thường. 

Nếu bạn có những dấu hiệu khác như: triệu chứng mới xuất hiện khi tuổi đã trên 50, thay đổi thói quen đi tiêu gần đây, tiêu ra máu, hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân (≥ 10% trọng lượng cơ thể), gia đình có người bị ung thư đại tràng hay viêm ruột, thiếu máu, sốt, có máu ẩn trong phân, sờ thấy khối u ở bụng hay hạch to thì hãy đi thăm khám ngay, Chúng tôi sẽ cần kiểm tra kỹ hơn để loại trừ các bệnh lý có tổn thương ở ruột.

2. Triệu chứng của hội chứng ruột kích thích

Về triệu chứng của hội chứng ruột kích thích, tôi xin chia sẻ một cách dễ hiểu về dấu hiệu thường gặp, để bạn có thể nhận diện và chủ động đi khám sớm.

Triệu chứng điển hình nhất của hội chứng ruột kích thích là đau quặn bụng – thường ở vùng dưới rốn, nhưng cũng có thể lan ra khắp bụng. Cơn đau thường không quá dữ dội, người bệnh vẫn chịu được và đặc biệt cơn đau có xu hướng giảm sau khi đi tiêu. Đau bụng có liên quan đến thay đổi thói quen đi tiêu. Có người bị tiêu chảy, có người táo bón, và cũng có trường hợp hai triệu chứng này xen kẽ lẫn nhau.

• Với tiêu chảy, phân thường lỏng, màu vàng, đôi khi có chút nhầy nhưng không có máu. Tiêu chảy thường gặp ở nam giới, một số người còn gặp tình trạng khó nhịn đi tiêu, nên rất bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày.
• Với táo bón, phân cứng, khó đi tiêu và cảm giác như chưa đi hết phân. Táo bón thường xảy ra ở nữ giới nhiều hơn.

Một nguyên nhân quan trọng gây ra hội chứng ruột kích thích là sự mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Khi đó, một số loại vi khuẩn sẽ lên men các loại thức ăn chứa nhiều FODMAPs (các loại đường dễ lên men), tạo ra nhiều khí… khiến bạn cảm thấy đầy hơi, khó tiêu.

Ngoài các triệu chứng tiêu hóa, hội chứng ruột kích thích còn liên quan đến trục não – ruột, nên người bệnh có thể gặp các vấn đề về tâm thần kinh như lo âu, căng thẳng, dễ cáu gắt, thậm chí trầm cảm.

3. Phân loại hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích gồm 3 thể chính. 

Thể tiêu chảy là khi người bệnh đi phân lỏng, màu vàng, đôi khi có kèm chất nhầy nhưng không có máu. 

Thể táo bón là khi đi tiêu khó, dưới 3 lần mỗi tuần, phân nhỏ, cứng, giống như phân dê, cũng không kèm máu. 

Thể hỗn hợp là sự xen kẽ giữa các đợt táo bón và tiêu chảy. 

Việc phân loại giúp chúng tôi đưa ra phương pháp điều trị phù hợp hơn cho từng bệnh nhân.

Còn tiếp

Xem thêm:

• Hội chứng ruột kích thích (IBS) – Nguyên nhân và cách điều trị
• Tìm Hiểu Về Hội Chứng Ruột Kích Thích (IBS)
• Chung Sống Khỏe Mạnh Với Hội Chứng Ruột Kích Thích (IBS)

Tài liệu tham khảo:

1. Magdy EL-Salhy, Understanding and Controlling the Irritable Bowel, Springer 2015.

2. Jakub Fichana, Introduction to Gastrointestinal Disease Vol.1, Springer 2017.

3. Brian E. Lacy et al. Gastroenterology 2016, 150: 1393-1047.

4. Alexander C. Ford, NEMJ, 2017.

5. Cheryl Hookway, BMJ, 2015