Tiêm phòng cúm cho người cao tuổi có bệnh tim mạch (Phần 3) – Thực hành tại Việt Nam

1. Thời điểm tiêm phòng cúm tối ưu tại Việt Nam và tình trạng sẵn có của vaccine?

Hiện nay ở Việt Nam đã có nhiều loại vaccine cúm liều chuẩn. Vaccine này chưa được bảo hiểm y tế chi trả, nên bạn sẽ tự thanh toán, chi phí trung bình khoảng 300.000 – 400.000 đồng/mũi (đã bao gồm khám sàng lọc và tư vấn). Mức giá có thể khác nhau giữa các trung tâm tiêm chủng.

Thời điểm tiêm tốt nhất là càng sớm càng tốt ngay khi có vaccine. Vì cúm ở nước ta lưu hành quanh năm, bạn có thể tiêm bất kỳ lúc nào trong năm và vẫn nhận được lợi ích bảo vệ.

(Xem thêm: Cúm ở Việt Nam có còn là căn bệnh theo mùa?)

2. Có thể tiêm cùng lúc nhiều loại vaccine không?

Bạn có thể tiêm vaccine cúm cùng lúc với vaccine phế cầu hoặc zona. Các nghiên cứu cho thấy điều này không làm giảm hiệu quả miễn dịch và cũng không làm tăng tác dụng phụ nghiêm trọng.

Khi tiêm vaccine cúm thì thường không có cảm giác đau tại vùng tiêm, hoặc cảm giác đau rất nhẹ so với các loại vaccine khác. Về lịch tiêm:

• Vaccine cúm: cần tiêm mỗi năm một lần, vì virus cúm thay đổi liên tục.
• Vaccine phế cầu: chỉ cần 1–2 liều, tiêm nhắc lại nếu có chỉ định đặc biệt.
• Vaccine zona: dành cho người ≥50 tuổi, cần 2 liều cách nhau 2–6 tháng.

Ngoài ra, người từ 60 tuổi trở lên có thể tiêm cúm và vaccine RSV (virus hợp bào hô hấp) trong cùng một lần khám. Khi tiêm nhiều loại vaccine cùng lúc, bác sĩ sẽ tiêm ở các chi khác nhau.

3. Người mắc bệnh tim mạch có nên tiêm vaccine cúm không?

Nếu bạn đang có bệnh tim mạch như: bệnh mạch vành sau đặt stent, suy tim (dù phân suất tống máu giảm hay bảo tồn), rung nhĩ đang dùng thuốc kháng đông, bệnh van tim, hoặc đái tháo đường kèm bệnh tim, thì bạn nên tiêm phòng cúm hằng năm.

Loại vaccine phù hợp là vaccine cúm bất hoạt – đây là vaccine được làm từ virus cúm đã bị tiêu diệt hoàn toàn.

4. Suy tim mất bù/hậu nhập viện có nên tiêm trước xuất viện?

Nếu bạn vừa trải qua đợt suy tim mất bù hoặc hậu nhập viện nên được tiêm vắc-xin cúm trước khi xuất viện, trừ khi có chống chỉ định.

Vắc-xin cúm đã được chứng minh là có hồ sơ an toàn tốt cho bệnh nhân suy tim, giúp giảm nguy cơ tử vong, biến cố tim mạch cũng như hạn chế tỷ lệ tái nhập viện. Vì vậy, việc tiêm phòng nên được xem là một phần trong kế hoạch điều trị và xuất viện để bảo vệ sức khỏe tổng thể.

5. Sau tiêm nếu tôi bị sốt hoặc đau nhức cánh tay, tôi có thể dùng thuốc giảm đau hạ sốt loại nào?

Phần lớn phản ứng sau tiêm cúm rất nhẹ và nhanh hết. Với vaccine cúm tứ giá tiểu đơn vị, chỉ khoảng 1% trường hợp có tác dụng phụ.

Nếu bạn bị sốt hoặc đau nhức cánh tay và muốn dùng thuốc thì có thể dùng paracetamol 500–1000 mg mỗi 4–6 giờ khi cần, tối đa 3–4 g/ngày (tùy vào chức năng gan).

Xem thêm:

• Tiêm phòng cúm cho người cao tuổi có bệnh tim mạch (Phần 1) – Lợi ích & lựa chọn vaccine
• Tiêm phòng cúm cho người cao tuổi có bệnh tim mạch (Phần 2) – Câu hỏi thường gặp
• Câu hỏi thường gặp khi tiêm phòng cúm cho người cao tuổi

Tài liệu tham khảo:

1. https://vnvc.vn/huong-dan-dang-ky-tiem-vac-xin-cum-tu-gia-cho-ca-gia-dinh/

2. Song JY, Cheong HJ, Hyun HJ, et al. Immunogenicity and safety of a 13-valent pneumococcal conjugate vaccine and an MF59-adjuvanted influenza vaccine after concomitant vaccination in ≥60-year-old adults. Vaccine. 2017;35(2):313-320. doi:10.1016/j.vaccine.2016.11.047

3. Chandler R, Montenegro N, Llorach C, et al. Immunogenicity, Reactogenicity, and Safety of AS01E-adjuvanted RSV Prefusion F Protein-based Candidate Vaccine (RSVPreF3 OA) When Co-administered With a Seasonal Quadrivalent Influenza Vaccine in Older Adults: Results of a Phase 3, Open-Label, Randomized Controlled Trial. Clin Infect Dis. Published online January 8, 2024. doi:10.1093/cid/ciad786

4. Schwarz TF, Aggarwal N, Moeckesch B, et al. Immunogenicity and safety of an adjuvanted herpes zoster subunit vaccine coadministered with seasonal influenza vaccine in adults aged 50 years or older. J Infect Dis. 2017;216(11):1352-1361. doi:10.1093/infdis/jix481

5. Rome BN, Feldman WB, Fischer MA, et al. Influenza vaccine uptake in the year after concurrent vs separate influenza and zoster immunization. JAMA Netw Open. 2021;4(11):e2135362. doi:10.1001/jamanetworkopen.2021.35362

6. Melgar M, Britton A, Roper LE, et al. Use of Respiratory Syncytial Virus Vaccines in Older Adults: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices – United States, 2023. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2023;72(29):793-801. Published 2023 Jul 21. doi:10.15585/mmwr.mm7229a4

7. Athan E, Baber J, Quan K, et al. Safety and Immunogenicity of Bivalent RSVpreF Vaccine Coadministered With Seasonal Inactivated Influenza Vaccine in Older Adults. Clin Infect Dis. 2024;78(5):1360-1368. doi:10.1093/cid/ciad707

8. Clark R, Davies S, Labrador J, et al. Safety and Immunogenicity of Respiratory Syncytial Virus Prefusion F Protein Vaccine when Co-administered with Adjuvanted Seasonal Quadrivalent Influenza Vaccine in Older Adults: A Phase 3 Randomized Trial. Clin Infect Dis. 2024;79(4):1088-1098. doi:10.1093/cid/ciae365

9. Writing Committee Members; ACC/AHA Joint Committee Members. 2022 AHA/ACC/HFSA Guideline for the Management of Heart Failure. J Card Fail. 2022;28(5):e1-e167. doi:10.1016/j.cardfail.2022.02.010

10. McDonagh TA, Metra M, Adamo M, et al. 2021 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure. Eur Heart J. 2021;42(36):3599-3726. doi:10.1093/eurheartj/ehab368

11. Grohskopf LA, Ferdinands JM, Blanton LH, Broder KR, Loehr J. Prevention and Control of Seasonal Influenza with Vaccines: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices – United States, 2024-25 Influenza Season. MMWR Recomm Rep. 2024;73(5):1-25. Published 2024 Aug 29. doi:10.15585/mmwr.rr7305a1

12. van de Witte S, Nauta J, Montomoli E, Weckx J. A phase III randomised trial of the immunogenicity and safety of quadrivalent versus trivalent inactivated subunit influenza vaccine in adult and elderly subjects, assessing both anti-haemagglutinin and virus neutralisation antibody responses. Vaccine. 2018;36(40):6030-6038. doi:10.1016/j.vaccine.2018.04.043

13. Gurfinkel EP, Leon de la Fuente R, Mendiz O, Mautner B. Flu vaccination in acute coronary syndromes and planned percutaneous coronary interventions (FLUVACS) Study. Eur Heart J. 2004;25(1):25-31. doi:10.1016/j.ehj.2003.10.018

14. Chandler R, Montenegro N, Llorach C, et al. Immunogenicity, Reactogenicity, and Safety of AS01E-adjuvanted RSV Prefusion F Protein-based Candidate Vaccine (RSVPreF3 OA) When Co-administered With a Seasonal Quadrivalent Influenza Vaccine in Older Adults: Results of a Phase 3, Open-Label, Randomized Controlled Trial. Clin Infect Dis. Published online January 8, 2024. doi:10.1093/cid/ciad786