Phương pháp kiểm soát hội chứng ruột kích thích hiệu quả
- Ngày cập nhật: 31/05/2025
Chào quý độc giả, sau khi cùng nhau tìm hiểu về hội chứng ruột kích thích trong bài viết trước, có lẽ bạn đang thắc mắc: “Vì sao mình lại mắc phải tình trạng này?” và “Liệu có cách nào để cải thiện hay không?”. Ở bài viết lần này, tôi sẽ tiếp tục đồng hành cùng bạn để làm sáng tỏ nguyên nhân sâu xa gây ra hội chứng ruột kích thích, đồng thời chia sẻ những hướng tiếp cận hiệu quả giúp bạn sống khỏe, dễ chịu hơn mỗi ngày.
1. Điều gì gây ra hội chứng ruột kích thích?
Hiện tại, các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu để tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng ruột kích thích. Tuy nhiên, những gì chúng ta đã biết cho thấy hội chứng ruột kích thích có liên quan mật thiết hoạt động của trục não – ruột. Bạn có thể hình dung đây như một hệ thống liên lạc hai chiều giữa bộ não và hệ tiêu hóa của chúng ta. Khi hệ thống này hoạt động không đồng bộ, có thể khiến ruột nhạy cảm hơn với các kích thích từ thức ăn, gây ra những rối loạn trong nhu động ruột (lúc co bóp quá mạnh gây tiêu chảy, lúc lại co bóp yếu gây táo bón) và làm thay đổi cảm giác đau ở bụng.
Bên cạnh đó, một số yếu tố khác như căng thẳng tâm lý, sự mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, thay đổi trong hệ miễn dịch, tăng tính thấm của thành ruột, hay rối loạn về chất dẫn truyền thần kinh như serotonin và acid mật… cũng có thể góp phần vào quá trình hình thành bệnh.
2. Biện pháp khắc phục
Kiểm soát hội chứng ruột kích thích cần dựa vào mức độ bệnh và kiểu biểu hiện – có người bị tiêu chảy, có người táo bón, hoặc xen kẽ cả hai. Chúng tôi thường kết hợp nhiều phương pháp để mang lại hiệu quả tốt nhất.
Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống
Thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt là bước rất quan trọng. Tôi thường khuyên bệnh nhân ăn uống điều độ, ăn chậm nhai kỹ, chia nhỏ bữa và không bỏ bữa. Tránh các loại thực phẩm dễ gây đầy hơi như đồ chiên, nước ngọt có gas, bia rượu và cà phê. Bên cạnh đó, chế độ ăn ít FODMAPs – tức là hạn chế những thực phẩm dễ lên men như tỏi, hành, sữa, táo, một số loại đậu, nấm…cũng phù hợp với những người có triệu chứng đầy hơi, tiêu chảy nhiều. Chế độ này nên thực hiện theo từng giai đoạn và có hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng.
Ngoài ra, tập thể dục đều đặn sẽ giúp giảm căng thẳng, cải thiện nhu động ruột và chất lượng giấc ngủ. Nhiều bệnh nhân của tôi cũng thấy hữu ích khi ghi nhật ký ăn uống và triệu chứng để nhận diện những món ăn khiến cơ thể khó chịu, từ đó điều chỉnh dần.
Sử dụng thuốc
Về thuốc, nếu bạn thường xuyên đau bụng và đầy hơi, thuốc chống co thắt như mebeverine, alverin, pinaverium sẽ giúp làm giảm triệu chứng. Với người bị táo bón, tôi hay dùng chất xơ hòa tan, hoặc thuốc theo cơ chế hút giữ nước làm mềm phân (lactulose, PEG…) có độ an toàn cao và không gây kích ứng. Trường hợp tiêu chảy thì dùng thuốc cầm tiêu chảy trong giai đoạn cấp. Ngoài ra, probiotics – tức các lợi khuẩn đường ruột – cũng có thể được dùng để hỗ trợ.
Cuối cùng, nếu bạn hay căng thẳng, lo âu kèm theo rối loạn tiêu hóa, có thể bác sĩ sẽ chỉ định thêm thuốc điều hòa trục não – ruột như nhóm chống trầm cảm liều thấp để giúp cơ thể giảm nhạy cảm với đau và ổn định tâm lý.
3. Liệu pháp tâm lý
Chúng tôi nhận thấy rằng, bên cạnh các yếu tố về thể chất, cảm xúc cũng có ảnh hưởng nhất định đến hoạt động của hệ tiêu hóa. Chính vì vậy, trong một số trường hợp liệu pháp tâm lý có thể giúp kiểm soát các triệu chứng khó chịu. Các phương pháp như liệu pháp hành vi nhận thức, thư giãn, thôi miên y học hay đơn giản là những buổi tư vấn tâm lý có thể hữu ích và giúp cải thiện các triệu chứng.Hội chứng ruột kích thích tuy là bệnh mạn tính, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát một cách hiệu quả nếu bạn phối hợp chặt chẽ với bác sĩ. Bằng việc điều chỉnh lối sống, xây dựng một chế độ ăn uống khoa học và tuân thủ đúng phác đồ điều trị, hầu hết chúng ta đều có thể sống khỏe mạnh hơn, giảm thiểu các đợt tái phát và nâng cao chất lượng cuộc sống mỗi ngày.
Xem thêm: