Người cao tuổi là đối tượng rất dễ bị tổn thương do cúm mùa! 

1. Người cao tuổi chiếm phần lớn số ca nhập viện và tử vong do cúm

Người cao tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh cúm nghiêm trọng và các biến chứng liên quan đến cúm bao gồm viêm phổi và nhập viện. Thật vậy, người cao tuổi chiếm 50–70% số ca nhập viện do cúm và 90% số ca tử vong liên quan đến cúm.

Ở các nước châu Á, gánh nặng bệnh cúm ở người cao tuổi rất đáng lo ngại. Báo cáo ở Hồng Kông cho thấy những người cao tuổi, đặc biệt là những người ≥ 65 tuổi, có nguy cơ tử vong vì cúm cao hơn khoảng 14 lần so với người ở nhóm 40–65 tuổi. Tại Singapore, tỷ lệ tử vong do cúm ở người cao tuổi cao hơn 11,3 lần so với dân số nói chung.

Điều này dẫn đến chi phí nhập viện do cúm ở người cao tuổi cũng cao hơn so với người trẻ. Ước tính khoảng 75% chi phí do nhập viện và biến chứng liên quan đến cúm là ở người cao tuổi (theo một nghiên cứu tại Pháp trong các mùa dịch từ 2010 đến 2018).

2. Vì sao người cao tuổi dễ bị biến chứng nghiêm trọng do cúm?

Bệnh cúm nguy hiểm hơn ở người cao tuổi vì một số lý do.

• Lý do thứ nhất là khi già đi, hệ thống miễn dịch giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng cũng yếu đi.
• Lý do thứ hai là người cao tuổi cũng có nhiều khả năng mắc các bệnh nền khác, như bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp mạn tính, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng do cúm.
• Lý do thứ ba là tình trạng suy yếu tăng dần theo tuổi tác.

Một số yếu tố khác cũng làm giảm khả năng đáp ứng miễn dịch bảo vệ cơ thể khi bị virus cúm tấn công như như hút thuốc lá, suy dinh dưỡng, béo phì.

Ngoài ra, môi trường sống cũng là yếu tố ảnh hưởng đến khả năng bùng phát cúm ở người cao tuổi, những người cao tuổi sống trong viện dưỡng lão có nguy cơ bùng phát bệnh cao hơn.

3. Triệu chứng cúm mùa ở người cao tuổi dễ dẫn đến chẩn đoán nhầm bệnh

Bệnh cúm có thể biểu hiện khác nhau ở người cao tuổi. Triệu chứng khi bị cúm ở người cao tuổi thường được mô tả là khó chịu chung chung, và các triệu chứng không đặc hiệu có thể dẫn đến chẩn đoán nhầm bệnh. 

Bên cạnh đó, khi người cao tuổi có bệnh mạn bị nhiễm cúm, cúm thường làm trầm trọng thêm các bệnh mạn tính hiện có nên các bệnh mạn tính có thể được coi là nguyên nhân gây ra các triệu chứng, và bệnh cúm không được chẩn đoán.

Tổng kết:

Người cao tuổi rất dễ bị biến chứng do cúm mùa, trong khi các triệu chứng lại không đặc hiệu và dễ nhầm với các bệnh nền khác. Vì thế, phòng ngừa không để bị nhiễm cúm là điều đặc biệt quan trọng để bảo vệ người cao tuổi khỏi các biến chứng nguy hiểm do cúm. Trong đó, tiêm vaccin cúm hàng năm là biện pháp phòng ngừa chủ động, hiệu quả và đặc hiệu đối với người cao tuổi và người có bệnh nền.

Xem thêm:

• Khuyến cáo tiêm phòng cúm cho người cao tuổi từ các hiệp hội y khoa 
• Tiêm phòng cúm hằng năm bảo vệ người mắc bệnh tim mạch như thế nào?
• Giải đáp các câu hỏi thường gặp về tiêm phòng cúm ở người có bệnh hô hấp mạn tính

Tài liệu tham khảo

1. Flu and Older Adults – NFID. https://www.nfid.org/. https://www.nfid.org/infectious-diseases/flu-and-older-adults/

2. A Malaysian Consensus Recommendation in Collaboration with a Special Interest Group under for the PREVENTION of INFLUENZA in OLDER PERSONS. Accessed February 16, 2024. https://healthyageing.org/wp-content/uploads/2023/06/Guidelines-for-The-Prevention-Of-Influenza-In-Older-Persons.pdf

3. Wong CM, Chan KP, Hedley AJ, Peiris JSM. Influenza-associated mortality in Hong Kong. Clin Infect Dis. 2004;39:1611–7. 

4. Conrad A, Valour F, Vanhems P. Burden of influenza in the elderly: a narrative review. Current Opinion in Infectious Diseases. 2023;36(4):296-302. doi: 10.1097/QCO.0000000000000931

5. Flu and Older Adults. National Institute on Aging. Published June 14, 2022. https://www.nia.nih.gov/health/flu/flu-and-older-adults

6. BENKSIM A, AIT ADDI R, CHERKAOUI M. Vulnerability and Fragility Expose Older Adults to the Potential Dangers of COVID-19 Pandemic. Iranian Journal of Public Health. 2020;49(1). doi:10.18502/ijph.v49is1.3682

7. Castrucci MR. Factors affecting immune responses to the influenza vaccine. Human Vaccines & Immunotherapeutics. 2017;14(3):637-646. doi:10.1080/21645515.2017.1338547

8. Chavez J, Hai R. Effects of Cigarette Smoking on Influenza Virus/Host Interplay. Pathogens. 2021;10(12):1636. doi:10.3390/pathogens10121636

9. Viasus D, Pérez-Vergara V, Carratalà J. Effect of Undernutrition and Obesity on Clinical Outcomes in Adults with Community-Acquired Pneumonia. Nutrients. 2022;14(15):3235. doi:10.3390/nu14153235

10. Lansbury LE, Brown CS, Nguyen-Van-Tam JS. Influenza in long-term care facilities. Influenza and Other Respiratory Viruses. 2017;11(5):356-366. doi:10.1111/irv.12464

11. Flu Can Be Catastrophic in Older Patients: 5 Things to Know. Medscape. Accessed February 16, 2024. https://www.medscape.com/viewarticle/919668#vp_2

12. How Does the Flu Affect Older Adults? WebMD. Published February 14, 2008. https://www.webmd.com/cold-and-flu/fact-sheet-elderly-people

13. Chow A, Ma S, Ai EL, Suok KC. Influenza-associated deaths in tropical Singapore. Emerg Infect Dis. 2006;12:114–21.