Phương pháp tránh thai nào phù hợp cho các bạn trẻ?

BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng
Chuyên gia viết bài: GS.TS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng
Phó chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam (VAGO). Chủ tịch Hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh TP Hồ Chí Minh (HOSREM). Nguyên giám đốc Bệnh viện Từ Dũ, giám đốc Viện Tim TP Hồ Chí Minh. Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn sản – Đại học Y Dược TP Hổ Chí Minh.
  • Ngày cập nhật: 29/11/2023

1. Các phương pháp tránh thai bạn trẻ thường dùng

Viên uống tránh thai:

– Viên uống tránh thai hằng ngày

  • Viên uống tránh thai kết hợp: dạng kết hợp estrogen với progestin
  • Viên uống tránh thai chỉ chứa progestin 

– Viên uống tránh thai khẩn cấp

Phương pháp tránh thai tác động kéo dài, có thể phục hồi được:

– Que cấy tránh thai

– Vòng tránh thai

Bao cao su

Viên uống tránh thai, bao cao su, que cấy tránh thai, vòng tránh thai
Viên uống tránh thai, bao cao su, que cấy tránh thai, vòng tránh thai

2. Đặc tính của phương pháp tránh thai lý tưởng

Hiệu quả:

Tiêu chí đầu tiên quan trọng là hiệu quả tránh thai. Phương pháp tránh thai lý tưởng là phương pháp có hiệu quả ngừa thai cao. Đặc biệt với các nàng trẻ tuổi, sức khỏe tốt, dễ thụ thai khi quan hệ.

Mức độ hiệu quả giữa các phương pháp tránh thai theo thứ tự là: 

Que cấy tránh thai, vòng tránh thai (hiệu quả bảo vệ > 99%) > viên uống tránh thai hằng ngày, uống không quên (hiệu quả bảo vệ 91%) > bao cao su (hiệu quả bảo vệ 82%). [

An toàn 

Bao cao su trong đa số trường hợp không có tác dụng phụ, nhưng một số người cũng bị dị ứng với thành phần bao cao su.

Viên uống tránh thai kết hợp thế hệ 4 có độ dung nạp tốt hơn so với thế hệ trước 

Giá thành

Tùy thuộc vào quan điểm, điều kiện của mỗi người mà giá thành có thể phù hợp hay không phù hợp. Nhưng nhìn chung các phương pháp như: thuốc tránh thai đường uống hằng ngày, thuốc tránh thai khẩn cấp, bao cao su, vòng tránh thai đều có giá thành phù hợp với đa số người dùng.

Thuốc tránh thai hằng ngày giá giao động từ 70 đến 200 nghìn / hộp 28 viên tùy thuộc loại thuốc tránh thai.

Viên uống tránh thai hằng ngày được sử dụng đúng cách không quên thuốc có tác dụng bảo vệ hơn 91%
Viên uống tránh thai hằng ngày được sử dụng đúng cách không quên thuốc có tác dụng bảo vệ hơn 91%

Phù hợp với người dùng

Tùy thuộc mong muốn, độ tuổi của mỗi người dùng. Các bạn trẻ, hay phụ nữ đã có gia đình, còn mong muốn có con hay không. 

Những phụ nữ lớn tuổi đã có đủ con có thể lựa chọn phương pháp tránh thai vĩnh viễn như thắt ống dẫn trứng (ở nữ giới), thắt ống dẫn tinh (ở nam giới); phương pháp tránh thai tác động lâu dài như que cấy tránh thai, vòng tránh thai; hoặc viên uống tránh thai. 

Đối với phụ nữ trẻ tuổi hơn viên uống tránh thai thường được quan tâm sử dụng nhiều hơn 

3. Xu hướng lựa chọn phương pháp tránh thai của các bạn trẻ 

Các bạn trẻ có xu hướng quan tâm đến những phương pháp tránh thai hiện đại với nhiều lợi ích cộng thêm, không chỉ tránh thai đơn thuần. Để cuộc sống thuận tiện và luôn tràn đầy năng lượng, việc lựa chọn phương pháp tránh thai tùy theo nhu cầu và mong muốn của mỗi bạn trẻ ngày càng được quan tâm.

Các bạn trẻ thường mong muốn tránh thai với những lợi ích cộng thêm
Các bạn trẻ thường mong muốn tránh thai với những lợi ích cộng thêm

Với các nàng có rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt, phương pháp vừa giúp tránh thai, vừa điều trị triệu chứng rối loạn tiền kinh nguyệt sẽ giúp ích rất nhiều trong học tập, công việc và cuộc sống. 

Với các nàng đang bị mụn hoặc có làn da dễ nổi mụn, phương pháp tránh thai giúp giảm mụn và cải thiện tình trạng mụn là sự lựa chọn phù hợp. Viên uống tránh thai dạng kết hợp chứa progestin thế hệ 4 có tác dụng giảm mụn trong khi viên kết hợp có progestin thế hệ 2 hay thuốc tránh thai chỉ chứa progestin có thể làm nặng thêm tình trạng mụn sẵn có.

Với các nàng mong muốn đảm bảo cảm giác khi quan hệ, quan hệ không bị gián đoạn, bao cao su có thể không phù hợp. Nhiều cặp đôi sử dụng bao cao su không thỏa mãn khi quan hệ. Nếu cảm giác khi quan hệ rất quan trọng với bạn và người đó thì nên cân nhắc dùng phương pháp khác. Phương pháp như uống thuốc tránh thai hằng ngày, cấy que tránh thai, đặt vòng tránh thai sẽ ít ảnh hưởng hơn.

Viên uống tránh thai hằng ngày, cấy que tránh thai, vòng tránh thai sẽ ít ảnh hưởng đến cảm giác khi quạn hệ
Viên uống tránh thai hằng ngày, cấy que tránh thai, vòng tránh thai sẽ ít ảnh hưởng đến cảm giác khi quạn hệ

Với các nàng mong muốn liệu pháp tránh thai nhiều ưu điểm, thì mỗi phương pháp đều có những điểm thuận tiện, không thuận tiện khác nhau, sẽ được đề cập kỹ hơn trong phần dưới đây.

4. Lợi điểm của các phương pháp tránh thai thường dùng

Vòng tránh thai, que cấy tránh thai 

  • Vòng tránh thai có thời gian tác động có thể đến 10 năm (tùy loại sử dụng) hoặc cho đến khi được lấy ra; que cấy tránh thai cũng có tác động tránh thai khoảng 3 năm
  • không làm gián đoạn quá trình quan hệ tình dục
  • có thể sử dụng khi đang cho con bú
  • khả năng sinh sản trở lại bình thường sau khi tháo vòng tránh thai hoặc lấy que cấy ra

Bao cao su 

  • Khi sử dụng đúng cách vào mỗi lần quan hệ tình dục, bao cao su có thể bảo vệ cả hai bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
  • Bao cao su thích hợp khi tình dục ngoài kế hoạch, không kịp chuẩn bị trước.
  • Trong đa số trường hợp, việc sử dụng bao cao su không có tác dụng phụ.

Tránh thai đường uống

  • Không làm gián đoạn quan hệ tình dục
  • Thường giúp chu kỳ đều đặn, nhẹ hơn và ít đau hơn
  • Giảm nguy cơ ung thư buồng trứng, tử cung
  • Viên uống tránh thai kết hợp chứa progestin thế hệ 4 giúp giảm mụn trứng cá, giảm các triệu chứng rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt
Viên uống tránh thai chứa progestin thế hệ 4 giúp giảm mụn trứng cá, giảm các triệu chứng rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt
Viên uống tránh thai chứa progestin thế hệ 4 giúp giảm mụn trứng cá, giảm các triệu chứng rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt

5. Điểm bất lợi của các phương pháp tránh thai

  • Que cấy, vòng tránh thai sẽ cần được bác sĩ thực hiện. Khi muốn có con lại như bình thường thì cũng cần thực hiện thủ thuật để lấy que cấy, vòng tránh thai ra. Các nàng có thể bị viêm, nhiễm trùng tại nơi cấy que cấy hoặc đặt vòng tránh thai. Vòng tránh thai có thể tuột ra hoặc trong những trường hợp hiếm có thể đâm vào tử cung. Que cấy có thể gây rối loạn kinh nguyệt, nhất là trong 6 tháng đầu sau cấy.
  • Bao cao su, cần lưu ý chọn lựa đúng size và đảm bảo chất lượng. Cách sử dụng bao cao su cũng quan trọng, sử dụng không đúng dễ bị rách, thủng, trượt dẫn đến việc tránh thai không đạt hiệu quả. Một số người có thể bị dị ứng (nam, hoặc nữ) với bao cao su
  • Thuốc tránh thai đường uống hằng ngày thì các nàng cần lưu ý uống thuốc theo hướng dẫn đừng để bị quên thuốc. Khi nào muốn có con thì uống hết vỉ thuốc rồi dừng thuốc. Không nên ngưng thuốc đột ngột giữa vỉ thuốc vì có thể làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt.

6. Phương pháp tránh thai dành cho các nàng có rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt

6.1 Sơ lược về rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt

Trong khi hội chứng tiền kinh nguyệt ở mức độ nhẹ ảnh hưởng đến khoảng 75% phụ nữ, thì rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt là một dạng hội chứng tiền kinh nguyệt nghiêm trọng và ít gặp hơn

Rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, tâm lý, tương tác xã hội và các mối quan hệ của khoảng 3% đến 9% chị em phụ nữ. Các dấu hiệu chính là tức giận, khó chịu và lo lắng. 

Xem thêm: Những điền bạn cần biết về rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt.

6.2 Có thuốc vừa giúp tránh thai vừa điều trị rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt không?

Một số thuốc tránh thai đường uống có lợi ích so với các phương pháp điều trị khác, được sử dụng để điều trị rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt.

Nghiên cứu cho thấy thuốc tránh thai đường uống có sự kết hợp của estrogen và progestin thế hệ 4, liệu trình 24+4, giúp cải thiện một số triệu chứng tâm trạng, cảm xúc và thể chất ở chị em có rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt. Các thuốc tránh thai đường uống kết hợp này cũng mang lại hiệu quả ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn, nên nhiều phụ nữ thích dùng thuốc hơn vì lợi ích kép.

Viên uống tránh thai liệu trình 24+4, giúp cải thiện một số triệu chứng tâm trạng, cảm xúc và thể chất ở chị em có rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt
Viên uống tránh thai liệu trình 24+4, giúp cải thiện một số triệu chứng tâm trạng, cảm xúc và thể chất ở chị em có rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt

Một nghiên cứu đa trung tâm, ngẫu nhiên, đối chứng được thực hiện bởi Yonkers và cộng sự trên 450 phụ nữ rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt, sử dụng viên uống tránh thai kết hợp có chứa progestin thế hệ 4, liệu trình 24+4, trong 3 chu kỳ (84 ngày). 

Kết quả nghiên cứu cho thấy viên kết hợp liệu trình 24+4 giảm 47% độ nặng của các triệu chứng rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt sau 3 chu kỳ. Các triệu chứng rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt trong nghiên cứu bao gồm: trầm cảm, tuyệt vọng, lo lắng, căng thẳng, thay đổi tâm trạng, nhạy cảm, khó chịu, tức giận, mâu thuẫn, giảm hứng thú, khó tập trung, mệt mỏi, thay đổi khẩu vị, ngủ quá nhiều hoặc thiếu ngủ, căng tức vú, sưng vú, đau đầu, đau cơ, chướng bụng.

GS.TS.BS. Nguyễn Thị Ngọc Phượng
GS.TS.BS. Nguyễn Thị Ngọc Phượng
Phó chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam (VAGO)
Chủ tịch Hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh TP Hồ Chí Minh (HOSREM)
Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn sản – Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh
Chủ nhiệm Bộ môn Sức khỏe phụ nữ Trung tâm Đào tạo và Bồi dưỡng cán bộ y tế (Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch) – TP Hồ Chí Minh
Nguyên giám đốc Bệnh viện Từ Dũ, giám đốc Viện Tim TP Hồ Chí Minh

6.3 Loại thuốc nào có thể làm nặng thêm tình trạng rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt?

Các phương pháp tránh thai chỉ chứa progestin bao gồm viên uống tránh thai chỉ chứa progestin, vòng tránh thai chứa levonorgestrel, que cấy tránh thai chứa etonorgestrel hoặc medroxyprogesterone acetate có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm trạng ở chị em phụ nữ, bao gồm cả những chị em có hội chứng rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt.

Tài liệu tham khảo

1. Nguyen N, Nguyen L, Nguyen H, Gallo MF. Correlates of use of withdrawal for contraception among women in Vietnam. BMC Women’s Health. 2020;20(1). doi: https://doi.org/10.1186/s12905-020-00957-z

2. NCHS Data Brief Tables, Number 327. CDC. Published December 2018. https://www.cdc.gov/nchs/data/databriefs/db327_tables-508.pdf#page=3

3. Contraception Resources from the CDC: 2016 U.S. Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use Division of Reproductive Health Centers for Disease Control and Prevention National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion Division of Reproductive Health. https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/unintendedpregnancy/pdf/USSPR_SlideSet_2016.pdf

4. Bachmann, G. and S. Kopacz, Drospirenone/ethinyl estradiol 3 mg/20 μg (24/4 day regimen): hormonal contraceptive choices–use of a fourth-generation progestin. Patient preference and adherence, 2009. 3: p. 259.

5. Brynhildsen, J., Combined hormonal contraceptives: prescribing patterns, compliance, and benefits versus risks. Therapeutic advances in drug safety, 2014. 5(5): p. 201-213.

6. Women’s contraceptive method by age U.S. 2019. Statista. https://www.statista.com/statistics/1235827/share-women-contraceptive-method-by-age-us/

7. Measson A, Mamelle N, Munoz F, Laumon B. [Contraceptive methods and women’s age]. Fertilite, Contraception, Sexualite. 1989;17(1):13-18. Accessed November 16, 2023. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12315665/

8. Kulier, R., et al., Effectiveness and acceptability of progestogens in combined oral contraceptives–a systematic review. Reproductive health, 2004. 11: p. 1-9.

9. Shahnazi, M., et al., A comparison of second and third generations combined oral contraceptive pills’ effect on mood. Iranian Red Crescent Medical Journal, 2014. 16(8)

10. Koltun, W., et al., Efficacy and safety of 3 mg drospirenone/20 mcg ethinylestradiol oral contraceptive administered in 24/4 regimen in the treatment of acne vulgaris: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Contraception, 2008. 77(4): p. 249-256.

11. Higgins JA, Hoffman S, Graham CA, Sanders SA. Relationships between condoms, hormonal methods, and sexual pleasure and satisfaction: an exploratory analysis from the Women’s Well-Being and Sexuality Study. Sexual health. 2008;5(4):321-330. doi: https://doi.org/10.1071/sh08021

12. Higgins JA, Kramer RD, Wright KQ, Everett B, Turok DK, Sanders JN. Sexual Functioning, Satisfaction, and Well-Being Among Contraceptive Users: A Three-Month Assessment From the HER Salt Lake Contraceptive Initiative. The Journal of Sex Research. Published online February 9, 2021:1-10. doi: https://doi.org/10.1080/00224499.2021.1873225

13. IUD (intrauterine device, coil). www.nhsinform.scot. https://www.nhsinform.scot/healthy-living/contraception/iud-intrauterine-device-coil

14. Contraceptive implant. www.nhsinform.scot. https://www.nhsinform.scot/healthy-living/contraception/contraceptive-implant

15. Condoms. www.nhsinform.scot. https://www.nhsinform.scot/healthy-living/contraception/condoms

16. Combined pill. www.nhsinform.scot. https://www.nhsinform.scot/healthy-living/contraception/combined-pillhttps://www.nhsinform.scot/healthy-living/contraception/combined-pill

17. Rapkin AJ, Korotkaya Y, Taylor KC. Contraception counseling for women with premenstrual dysphoric disorder (PMDD): current perspectives. Open Access Journal of Contraception. 2019;Volume 10:27-39. doi: https://doi.org/10.2147/oajc.s183193

18. Yonkers KA, Foegh ML. A new low-dose, drospirenone-containing oral contraceptive (OC) with a new dosing regimen is effective in reducing premenstrual dysphoric disorder (PMDD). Fertility and Sterility. 2004;82:S102-S103. doi: https://doi.org/10.1016/j.fertnstert.2004.07.260

VTM1296622 (v1.0)