Men gan cao do gan nhiễm mỡ: Bạn đã biết gì về tình trạng này?

Chuyên gia viết bài: ThS.BS. Lê Đình Phương

Trưởng khoa Nội tổng quát. Bệnh viện FV Thành phố Hồ Chí Minh

Ngày cập nhật: 30/7/2025

Mục lục

Gan nhiễm mỡ là gì?
Diễn tiến của gan nhiễm mỡ?
Gan nhiễm mỡ có làm tăng men gan?
Tầm quan trọng của phát hiện sớm và bảo vệ lá gan

Gan nhiễm mỡ là bệnh gan phổ biến nhất trên thế giới hiện nay – còn hơn cả viêm gan B hay C. Khi đời sống ngày càng đầy đủ, thức ăn dồi dào thì số người mắc gan nhiễm mỡ không do rượu cũng ngày một tăng.
Gan nhiễm mỡ là bệnh của lối sống hiện đại. Khi chúng ta ăn uống quá mức, ít vận động, mỡ sẽ tích tụ dần trong gan. Lâu ngày, không chỉ gan bị tổn thương mà cơ thể cũng dễ rơi vào vòng xoắn bệnh lý như béo phì, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu và bệnh lý tim mạch.

1. Gan nhiễm mỡ là gì?

Là khi mỡ chiếm hơn 5% trọng lượng của gan – nghĩa là gan đang bị chất béo xâm lấn vào trong các tế bào. Tình trạng này thường gặp ở người thừa cân, béo phì, đái tháo đường típ 2 hay rối loạn mỡ máu. Điều đáng nói là bệnh thường âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng, nên dễ bị bỏ qua.

2. Diễn tiến của gan nhiễm mỡ?

Bệnh gan nhiễm mỡ lúc đầu là một tổn thương ở mức độ thay đổi về cấu trúc gan, tập trung mỡ vào gan. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh sẽ tiến triển và phá hủy cấu trúc của tế bào gan, dẫn đến xơ gan và thậm chí là ung thư gan.

Giai đoạn gan nhiễm mỡ đơn thuần:

Ở giai đoạn đầu, mỡ chỉ tích tụ trong gan mà chưa gây viêm hay phá huỷ tế bào gan. Người bệnh gần như không có triệu chứng, đa phần chỉ phát hiện tình cờ khi đi siêu âm.

Giai đoạn viêm gan nhiễm mỡ:

Nếu để kéo dài, mỡ trong gan sẽ gây viêm và tổn thương tế bào gan. Một số người có thể thấy mệt mỏi, chán ăn, nhưng đa số vẫn không có triệu chứng rõ ràng.

*Giai đoạn viêm gan nhiễm mỡ diễn ra như thế nào*

Giai đoạn xơ gan:

Khi tình trạng viêm gan do mỡ kéo dài, gan sẽ hình thành các mô sẹo (gọi là xơ gan) – giống như da bị trầy xước rồi để lại sẹo. Mô sẹo làm gan mất chức năng và yếu đi. Người bệnh có thể bị vàng da, cổ trướng (ứ đọng dịch trong khoang bụng), phù chân, dễ chảy máu, hay bầm tím.

Nguy cơ ung thư gan:

Một số trường hợp, đặc biệt khi đã xơ gan, có thể tiến triển thành ung thư gan. Đây là biến chứng nặng nề nhất của gan nhiễm mỡ

3. Gan nhiễm mỡ có làm tăng men gan?

Gan nhiễm mỡ là nguyên nhân hàng đầu gây tăng men gan ở người lớn hiện nay, nhất là ở những ai thừa cân, đái tháo đường hay rối loạn mỡ máu. Khi mỡ tích tụ trong gan và gây viêm, phá hủy tế bào gan làm men gan tăng ở nhiều mức độ khác nhau

4. Tầm quan trọng của phát hiện sớm và bảo vệ lá gan

Gan là cơ quan âm thầm làm việc mỗi ngày: lọc độc tố, chuyển hóa thức ăn, tích trữ dưỡng chất. Nhưng nhiều bệnh gan cũng tiến triển âm thầm mà không gây triệu chứng — đặc biệt là gan nhiễm mỡ. Khi đã xuất hiện triệu chứng lâm sàng, thường thì gan đã bị tổn thương khá nhiều.

Phát hiện sớm các vấn đề về gan và can thiệp kịp thời, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát được gan nhiễm mỡ, ngăn ngừa biến chứng nặng. Đặc biệt, với những người có nguy cơ cao nên được kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của gan.

Xem thêm:

Tài liệu tham khảo:

1. Non-Alcoholic Fatty Liver Disease. Powell EE, Wong VW, Rinella M. Lancet (London, England). 2021;397(10290):2212-2224. doi:10.1016/S0140-6736(20)32511-3.

2. AASLD Practice Guidance on the Clinical Assessment and Management of Nonalcoholic Fatty Liver Disease. Rinella ME, Neuschwander-Tetri BA, Siddiqui MS, et al. Hepatology (Baltimore, Md.). 2023;77(5):1797-1835. doi:10.1097/HEP.0000000000000323.

3. Non-Alcoholic Fatty Liver Disease: Pathophysiological Concepts and Treatment Options. Grander C, Grabherr F, Tilg H. Cardiovascular Research. 2023;119(9):1787-1798. doi:10.1093/cvr/cvad095.

4. Non-Alcoholic Fatty Liver Disease: An Overview of Risk Factors, Pathophysiological Mechanisms, Diagnostic Procedures, and Therapeutic Interventions. Gerges SH, Wahdan SA, Elsherbiny DA, El-Demerdash E. Life Sciences. 2021;271:119220. doi:10.1016/j.lfs.2021.119220.

5. Nonalcoholic Fatty Liver Disease: Basic Pathogenetic Mechanisms in the Progression From NAFLD to NASH. Pierantonelli I, Svegliati-Baroni G. Transplantation. 2019;103(1):e1-e13. doi:10.1097/TP.0000000000002480.

6. Nonalcoholic Fatty Liver Disease and Staging of Hepatic Fibrosis. Engin A. Advances in Experimental Medicine and Biology. 2024;1460:539-574. doi:10.1007/978-3-031-63657-8_18.

7. Nonalcoholic Fatty Liver Disease and Cardiovascular Risk: A Scientific Statement From the American Heart Association. Duell PB, Welty FK, Miller M, et al. Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology. 2022;42(6):e168-e185. doi:10.1161/ATV.0000000000000153.

8. Molecular Pathways of Nonalcoholic Fatty Liver Disease Development and Progression. Bessone F, Razori MV, Roma MG. Cellular and Molecular Life Sciences : CMLS. 2019;76(1):99-128. doi:10.1007/s00018-018-2947-0.

9. Cause, Pathogenesis, and Treatment of Nonalcoholic Steatohepatitis. Diehl AM, Day C. The New England Journal of Medicine. 2017;377(21):2063-2072. doi:10.1056/NEJMra1503519.

10. Steatotic Liver Disease. Israelsen M, Francque S, Tsochatzis EA, Krag A. Lancet (London, England). 2024;404(10464):1761-1778. doi:10.1016/S0140-6736(24)01811-7.

11. Clinical Indicators for Progression of Nonalcoholic Steatohepatitis to Cirrhosis. Seen TK, Sayed M, Bilal M, et al. World Journal of Gastroenterology. 2021;27(23):3238-3248. doi:10.3748/wjg.v27.i23.3238.

12. ACG Clinical Guideline: Evaluation of Abnormal Liver Chemistries. Kwo PY, Cohen SM, Lim JK. The American Journal of Gastroenterology. 2017;112(1):18-35. doi:10.1038/ajg.2016.517.

13. Mildly Elevated Liver Transaminase Levels: Causes and Evaluation. Langan RC, Hines-Smith KA. American Family Physician. 2024;110(6):585-591.

14. The Role of Liver Fat and Insulin Resistance as Determinants of Plasma Aminotransferase Elevation in Nonalcoholic Fatty Liver Disease. Maximos M, Bril F, Portillo Sanchez P, et al. Hepatology (Baltimore, Md.). 2015;61(1):153-60. doi:10.1002/hep.27395.

15. Mildly Elevated Liver Transaminase Levels: Causes and Evaluation. Oh RC, Hustead TR, Ali SM, Pantsari MW. American Family Physician. 2017;96(11):709-715.

16. Transaminase Abnormalities and Adaptations of the Liver Lobule Manifest at Specific Cut-Offs of Steatosis. Hall A, Covelli C, Manuguerra R, et al. Scientific Reports. 2017;7:40977. doi:10.1038/srep40977.

17. Abnormal Liver Enzymes: A Review for Clinicians. Kalas MA, Chavez L, Leon M, Taweesedt PT, Surani S. World Journal of Hepatology. 2021;13(11):1688-1698. doi:10.4254/wjh.v13.i11.1688.

18. Clinical Care Pathway for the Risk Stratification and Management of Patients With Nonalcoholic Fatty Liver Disease. Kanwal F, Shubrook JH, Adams LA, et al. Gastroenterology. 2021;161(5):1657-1669. doi:10.1053/j.gastro.2021.07.049.

19. Management of NAFLD in Primary Care Settings. Wong VWS, Zelber-Sagi S, Cusi K, et al. Liver International : Official Journal of the International Association for the Study of the Liver. 2022;42(11):2377-2389. doi:10.1111/liv.15404.

20. Nonalcoholic Fatty Liver Disease: What Does the Primary Care Physician Need to Know?. Budd J, Cusi K. The American Journal of Medicine. 2020;133(5):536-543. doi:10.1016/j.amjmed.2020.01.007.

21. The Impact of Nonalcoholic Fatty Liver Disease in Primary Care: A Population Health Perspective. Dokmak A, Lizaola-Mayo B, Trivedi HD. The American Journal of Medicine. 2021;134(1):23-29. doi:10.1016/j.amjmed.2020.08.010.

22. Approach to the Patient With Nonalcoholic Fatty Liver Disease. Belfort-DeAguiar R, Lomonaco R, Cusi K. The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 2023;108(2):483-495. doi:10.1210/clinem/dgac624.

23. Fatty liver — symptoms, causes and treatment | healthdirect