Chủ động phòng ngừa chóng mặt tái phát để sống khỏe hơn (Phần 2)

Chuyên gia viết bài: TS.BS. Lê Hồng Anh

Trưởng khoa – Khoa Tai Thần Kinh – Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ương.

Ngày cập nhật: 24/05/2025

2. Nguy cơ tái phát của chóng mặt (tiếp)

Bệnh chóng mặt kịch phát tư thế lành tính là bệnh lý tiền đình ngoại biên phổ biến nhất. Người bệnh có các cơn chóng mặt quay ngắn (dưới 1 phút), xảy ra khi nằm xuống, quay đầu trên giường hoặc ngửa cổ. Thống kê cho thấy có đến 50-60% người bệnh tái phát triệu chứng trong những năm sau đó.

Bệnh Meniere cũng là một dạng rối loạn tiền đình thường gặp, đặc biệt ở nữ giới, ngoài 30 tuổi. Người bệnh có thể trải qua các cơn ù tai, nghe kém và chóng mặt quay, kéo dài từ 20 phút đến 12 giờ. Các triệu chứng thường tái phát từng đợt, gây lo lắng và ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

Với viêm dây thần kinh tiền đình, người bệnh thường bị chóng mặt quay liên tục, khởi phát một cách đột ngột. Cơn chóng mặt có thể kéo dài vài ngày, sau đó giảm dần trong vài tuần tiếp theo. Khác với bệnh Meniere, người bệnh thường không bị ù tai hay giảm thính lực.

Một nguyên nhân khác là migraine tiền đình, thường gặp hơn ở người có tiền sử đau nửa đầu. Cơn chóng mặt trong trường hợp này kéo dài từ 5 phút đến 72 giờ, kèm theo các triệu chứng như đau đầu, sợ ánh sáng, sợ tiếng động hoặc rối loạn thị giác thoáng qua. 

Bệnh nhân hạ huyết áp tư thế thường biểu hiện cảm giác hoa mắt, quay trong đầu, tối sầm mắt hay choáng váng khi thay đổi tư thế, đặc biệt khi chuyển từ tư thế ngồi sang đứng. … Tỷ lệ hạ huyết áp tư thế tăng theo tuổi, đặc biệt là ở những người từ 65 tuổi trở lên.

3. Chóng mặt tái phát ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống

Chóng mặt tái diễn thường dẫn đến các vấn đề về tâm lý, như lo lắng và bận tâm quá mức đến sức khỏe. Người bệnh dần tránh các hoạt động có nguy cơ gây chóng mặt dẫn đến hạn chế về thể chất. Do đó, người bệnh có thể dần cảm thấy mặc cảm, xấu hổ với những người xung quanh cũng như xã hội. 

Nguy cơ ngã cũng là một vấn đề đáng lo ngại với bệnh nhân bị chóng mặt, đặc biệt do tiền đình ngoại biên. Chúng tôi đã gặp không ít trường hợp người bệnh bị ngã trong các tình huống khác nhau, ví dụ như đang làm việc, đi bộ hay ngã khi leo cầu thang…

Ngược lại, việc lo lắng và tránh hoạt động có thể làm trầm trọng và kéo dài thêm tình trạng chóng mặt, dẫn đến một vòng luẩn quẩn, khiến người bệnh cảm thấy mất phương hướng, đau khổ và thất vọng.

4. Các yếu tố nguy cơ dẫn đến tái phát

Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến tái phát các triệu chứng chóng mặt:

• Tuổi cao
• Giới nữ
• Bệnh lý thần kinh trung ương ảnh hưởng đến não bộ và tủy sống (Chấn thương, bệnh Parkinson, xơ cứng đa ổ)
• Tâm lý: rối loạn giấc ngủ, stress, lo âu…
• Toàn thân: hạ đường huyết, giảm thể tích tuần hoàn (mất nước), thiếu máu…
• Bệnh lý kèm theo: đái tháo đường, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh lý rối loạn nhịp tim…

Xem thêm:

• Chủ động phòng ngừa chóng mặt tái phát để sống khỏe hơn (Phần 3)
• Những phương pháp giúp cải thiện và điều trị chóng mặt hiệu quả
• Tiếp cận nguyên nhân chóng mặt qua các xét nghiệm cần thực hiện